Risk analizi, yürütülen işler sonucunda işyerindeki tüm çalışanlar için tehlikeli olan ve zarara neden olabilecek risklerin belirlenip yorumlanmasıdır.
Zarar verme potansiyeline sahip her şey tehlike olarak adlandırılır. Bir tehlikeye maruz kalma sonucunda yaralanma veya bir hastalığın meydana gelme olasılığı mesleki risktir.
Risk analizi, yürütülen işler kapsamında işyerindeki tüm çalışanlar için zarara neden olabilecek risklerin belirlenip, yorumlanmasıdır. Risklerin belirlenmesinin ardından risklere neden olabilecek kaynaklar sınıflandırılır. Sınıflandırma sonucunda oluşabilecek riskler ve olasılıkları iş yeri yetkililerine aktarılır. Bu bilgileri yorumlama kesinlikle iş güvenliği uzmanı tarafından yapılmalıdır.
İş yerlerindeki riskler 5 adımda değerlendirilir. Bu adımlardan ilki “bilgi toplama”dır.
Risk analizi için gerekli bilgilerin başında işyerinizin konumu gelmektedir. Ayrıca işyerinde çalışan; gebe, genç, engelli ve kısmi zamanlı çalışanların mesleki risklere daha fazla maruz kalma ihtimali yüksektir. Bu durumu göz önünde bulundurarak, tüm çalışanlar için iş ekipmanlarının, maddelerin ve süreçlerin nasıl kullanıldığı saptanmalıdır.
İş sürecinde kullanılan yöntemler ve sürecin ne kadar devam ettiği de risk analizi için toplanması gereken bilgilerdendir. Gerekli bilgilerden bir diğeri ise tanımlanan tehlike sınıflardır. Tanımlanan tehlike sınıflarından hareketle mevcut tehlikelerin potansiyel sonuçları hakkında bilgi edinilmelidir. Ayrıca risk analizi için; işyerlerinde kullanılan koruyu tedbirler, kazalar ve meslek hastalıkları ile ilgili raporlar ve işyerleriyle ilgili yasal yürürlükler de toplanması gereken bilgilerdendir.
Risk analizi konusunda toplanması gereken bilgiler, doğru yollardan edinilmelidir. Bu bilgilerin sağlanabileceği kaynaklar bulunmaktadır:
- İşyerlerinde kullanılan ekipmanın, malzemenin veya maddelerin teknik verileri,
- Teknolojik prosedürler ve iş rehberleri,
- İşyerlerinde çalışma ve konfor koşullarının ölçüm sonuçları,
- İş kazaları ve meslek hastalıklarıyla ilgili kayıtlar,
- İlgili mevzuat ve standartlar
- Bilimsel ve teknik literatür.
Risk analizi için gereken bilgiler gözlem yöntemiyle de sağlanabilir. Çalışma ortamının, işyeri içinde ve dışında yürütülen işlerin, işyerinde etkili olabilecek dışsal etkenlerin gözlemlenmesiyle de bilgi edinilebilir.
İş yerleri sınıflandırmalarında çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli olmak üzere üç adet tehlike sınıfı kullanılmaktadır. Risk analizi, tehlike sınıflarına göre 2, 4 ve 6 yılda bir tekrarlanma sürelerine sahiptir.
